4 Şubat Dünya Kanser Günü
Dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını etkileyen kanser, erken teşhis ve önleyici tedbirlerle büyük ölçüde önlenebilir bir hastalıktır. 4 Şubat Dünya Kanser Günü, kanser konusunda farkındalığı artırmak, bireyleri bilinçlendirmek ve mücadeleye destek olmak amacıyla dünya çapında düzenlenen önemli bir farkındalık günüdür.
2025-2027 Dünya Kanser Günü teması “Benzersizliğimizle Biriz” olarak belirlenmiştir. Bu tema, her bireyin kanserle mücadelesinin kendine özgü olduğunu ancak bu farklılıkların insanları bir araya getiren güçlü bir bağ oluşturduğunu vurgulamaktadır. Kanserle mücadelede dayanışma, empati ve ortak bir bilinç oluşturarak daha güçlü adımlar atılabilir.
Kanserin Önemi ve Yaygınlığı
Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Hem dünyada hem de ülkemizde ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır.
- Dünya genelinde her yıl yaklaşık 19,9 milyon kişi kansere yakalanmakta ve 9,7 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
- Mevcut eğilim devam ederse, 2040 yılına kadar her yıl yaklaşık 30 milyon yeni kanser vakasının ortaya çıkacağı tahmin edilmektedir.
- Türkiye’de yılda yaklaşık 223 bin kişiye kanser tanısı konulmaktadır.
En sık görülen kanser türleri arasında akciğer, meme, kalın bağırsak, prostat ve mide kanserleri bulunmaktadır.
Kanserin Önlenmesi
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kanserlerin yaklaşık üçte biri önlenebilir durumdadır. Kanserden korunmada sağlıklı yaşam alışkanlıkları büyük rol oynamaktadır
Kanser riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir:
- Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek, meyve ve sebze tüketimini artırmak
- Düzenli fiziksel aktivite yapmak
- Alkol tüketiminden kaçınmak
- Güneşin zararlı ışınlarından korunmak
- Bulaşıcı hastalıklara karşı önlem almak (HPV ve hepatit B gibi virüsler bazı kanser türlerine yol açabilmektedir)
- Radyasyona ve çevresel kirliliğe maruziyeti azaltmak
Erken Teşhis ve Kanser Taramaları
Erken teşhis, kanserle mücadelede en önemli faktörlerden biridir. Bazı kanser türlerinde erken tanı konulduğunda tedavi başarısı önemli ölçüde artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, meme, rahim ağzı ve kalın bağırsak kanserleri için toplum tabanlı tarama programlarını önermektedir.
Türkiye’de Ücretsiz Kanser Tarama Hizmetleri
Türkiye’de Ulusal Kanser Kontrol Programı kapsamında belirli yaş gruplarına yönelik ücretsiz kanser taramaları yapılmaktadır:
- Meme kanseri taraması: 40-69 yaş arası kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi, 2 yılda bir mamografi
- Rahim ağzı kanseri taraması: 30-65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA testi
- Kalın bağırsak kanseri taraması: 50-70 yaş arası bireylere 2 yılda bir Gaitada Gizli Kan Testi (GGK), 10 yılda bir kolonoskopi
Bu taramalar Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), İlçe Sağlık Müdürlükleri, Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Kanserle mücadelede en büyük güç farkındalık ve erken teşhistir. Kendiniz ve sevdikleriniz için düzenli sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Daha fazla bilgi için Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi Başkanlığı web sitesi ziyaret edilebilir: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser
