15 ŞUBAT ULUSLARARASI ÇOCUKLUK ÇAĞI KANSERİ GÜNÜ
Her yıl yaklaşık 300.000 çocuk kanser tanısı almakta, 80.000 çocuk kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Çocukluk çağı kanserleri konusunda farkındalığı artırmak için 15 Şubat ‘Dünya Çocukluk Çağı Kanseri Günü’ olarak belirlenmiştir. Ülkemizde de her yıl 3000-3500 çocuk kanser tanısı almaktadır.
Türkiye’de ve dünyada çocukluk çağında görülen kanserlerin ilk sırasında lösemi bulunmaktadır. Lösemiyi, hodgkin ve hodgkin-dışı lenfomalar takip etmektedir. Sonrasında ise sinir sistemi tümörleri, nöroblastoma, Wilms tümörü ve yumuşak doku sarkomaları gelmektedir. Kemik, deri, göz ve karaciğer tümörleri ise çocuklarda daha nadir görülmektedir.
Kanser bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak kansere neden olabilen virüsler mevcuttur. Halk arasında öpücük hastalığı olarak bilinen hastalığın etkeni “Ebstein Barr Virüsü”, bazı lenfomaların ve gırtlak kanserinin gelişmesinde rol oynayabilir. Hepatit B ve C virüsü (B ve C tip sarılık virüsü) karaciğer kanserine yol açabilir. Tüm çocukların Hepatit B aşısı olmaları çok önemlidir.
Erken teşhis önemli
Sevgili anneler-babalar; çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka bir çocuk doktoru veya çocuk hematoloji-onkoloji hekimine başvurmayı ihmal etmeyiniz.
• Açıklanamayan kilo kayıpları
• Kemik ağrısı, yürümeye başlamış bir çocuğun yürümeyi reddetmesi
• Halsizlik, yorgunluk, kansızlık
• Son dönemde sık enfeksiyon veya iyileşmeyen enfeksiyonlar
• Kolay morarma,
• Karın şişliği
• Vücudun herhangi bir yerinde ele gelen şişlikler
• Boyunda, koltuk altında, kasık bölgesinde ele gelen bezeler
• Özellikle sabahları olan şiddetli baş ağrısı ve eşlik eden fışkırır tarzda kusma
• Son dönemde olan kişilik değişiklikleri ve okul başarısında düşme
• Yürüme bozukluğu, denge problemleri
• Göz bebeğinde parlaklık, gözde kayma, çift görme
Bu belirtiler başka hastalıkların da ilk belirtisi olabilir. Ama bu belirtiler varsa mutlaka bir hekim tarafından değerlendirme yapılıp kanser tanısı dışlanmalıdır.
ŞİMDİ, HEMEN HAREKETE GEÇ
Çocukluk çağı kanserlerinde kanserin alt tipine göre ilaç tedavileri (kemoterapi), ışın tedavisi (radyoterapi), cerrahi tedaviler, kök hücre nakilleri ve bunların değişik kombinasyonları kullanılmaktadır. Erken tanı ve son yıllarda tanı-tedavilerde, destek tedavilerindeki gelişmelerle birlikte solid tümörde iyileşme oranları %70’leri bulabilmektedir. Bu başarılı sonuçları sağlayabilmek için önemli basamaklardan biri çocukluk çağı kanserlerindeki farkındalığı artırarak erken tanının sağlanmasıdır.
Kesin korunmanın yolu yok
Çocukluk çağı kanserlerinden kesin korunmanın yolu yoktur. Kalıtımsal faktörleri ortadan kaldırmak mümkün değildir. Ancak hamilelerin kullandıkları ilaçlar açısından kontrol altında olmaları riskleri azaltabilir. Bunun yanında anne adaylarının kimyasal karsinojenlerden ve radyasyondan korunmaları gerekir. Çocukluk döneminde de kimyasallardan, enfeksiyonlardan korunarak bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi yönünde beslenmek kansere karşı direnci artırmaktadır.
Tedavi sonrası takip önemli
İyileşme sonrasında takip önemlidir. Bu süreçlerde belirlenen dönemlerde hekime görünmek, kan tetkiklerini yenilemek gerekir. Ayrıca tedavi sonrasında çocukları tiroid bezi yetersizliği, boy kısalığı, adet düzensizlikleri, kalp ve böbrek hastalığı, işitme sorunları ya da psikolojik bozukluklar gibi tedaviye bağlı olarak ortaya çıkabilen geç yan etkilerle savaşmak ve gerekirse bunları tedavi etmek için de takip yakın gerekebilir.
